Budowa roweru – podstawowe części. Jak zbudowany jest rower?

Rower tylko z pozoru ma prostą konstrukcję. Jego budowa jest bardziej złożona, niż mogłoby się wydawać. Obejmuje takie elementy jak mechanizm napędowy, ramę dostosowaną do rodzaju jednośladu, układ kierowniczy i hamulcowy, przerzutki z manetkami. To nie koniec listy części!

Budowa roweru – podstawowe części. Jak zbudowany jest rower?

Budowa roweru jest bardziej złożona, niż mogłoby się wydawać. Obejmuje takie elementy jak mechanizm napędowy, ramę dostosowaną do rodzaju jednośladu, układ kierowniczy i hamulcowy, przerzutki z manetkami. To nie koniec listy części!

Rower tylko z pozoru ma prostą konstrukcję. Wydawać by się mogło, że składają się na nią dwa koła, siodełko, kierownica i pedały – bo właściwie tylko o tym myśli przeciętny rowerzysta podczas jazdy rekreacyjnej. W rzeczywistości budowa roweru jest znacznie bardziej złożona. Poszczególne elementy konstrukcji mogą być inne w zależności od specyfikacji jednośladu, co widać np. po różnicach pomiędzy rowerami miejskimi a rowerami szosowymi. W tym artykule przyjrzymy się poszczególnym podzespołom, które razem tworzą sprawnie działającą maszynę.

Budowa roweru

Kupując nowy rower, mało kto zastanawia się nad tym, z jakich elementów składa się ten pojazd. Budowa roweru często staje się obiektem zainteresowania dopiero po awarii, gdy okoliczności wymuszają zapoznanie się z osprzętem. Nie czekaj na nieprzyjemne zdarzenie i dowiedz się, jak dokładnie wygląda jednoślad, aby w razie czego być w stanie szybko naprawić podzespoły. Według nas zdecydowanie warto zrozumieć podstawowy mechanizm działania roweru – wcale nie jest szczególnie skomplikowany, a taka wiedza może pomóc ci zaoszczędzić na serwisie.

Rama rowerowa

Rama to podstawa roweru, do której montuje się wszystkie pozostałe elementy. Musi być wykonana w taki sposób, aby zapewnić stabilność i wytrzymałość całej konstrukcji. Przeważnie wykonana jest z metalu (najczęściej aluminiowego lub stalowego) lub włókna węglowego, czyli karbonu. Ostatni spośród tych materiałów jest najdroższy, a jednocześnie najbardziej pożądany. Na jego atrakcyjność składa się duża wytrzymałość połączona z wyjątkową lekkością.

Rama składa się z rur, które łączą się ze sobą w różnych kształtach, zależnie od przeznaczenia roweru. Należą do nich:

• rura górna;

• rura dolna;

• tylny trójkąt.

Co brać pod uwagę, by wybrać odpowiednią ramę?

Podczas zakupu roweru bardzo ważne jest dobranie ramy do swojego wzrostu i proporcji. Dzięki temu zapewnisz sobie bezpieczeństwo i wygoda jazdy. Zbyt wysoka może znacznie utrudnić lub całkowicie uniemożliwić wsiadanie i zsiadanie z pojazdu.

Zwróć też uwagę na wysokość główki ramy rowerowej. Wysoka ułatwi ci utrzymywanie wyprostowanej sylwetki odciążającej kręgosłup. Niższa wymusza na rowerzyście bardziej pochyloną postawę.

Układ kierowniczy (kierownica)

Bezpośrednio na ramie znajduje się kierownica. Jak można się domyślić, to element budowy roweru przeznaczony do kierowania nim. Montowany jest zawsze z przodu ramy za pomocą wspornika kierownicy (zwanego także mostkiem) i rury sterowej amortyzatora. Ułożenie mostka wpływa na pozycję układu sterującego. Istnieją także jego regulowane wersje.

Układ składa się z dwóch części: mostka zamocowanego do górnego widelca oraz samej kierownicy, na której trzyma się dłonie podczas jazdy. Jej szerokość i nachylenie zależą od indywidualnych preferencji rowerzysty oraz jego proporcji ciała.

Powszechnie spotykane są proste lub łukowate kształty kierownic rowerowych. W rowerach szosowych często można spotkać tzw. baranka, czyli kierownicę przypominającą swoim kształtem rogi barana. 

Chwyty kierownicy potocznie zwane są gripami lub po prostu rączkami. Znajdują się na przeciwległych końcach kierownicy. Ich głównym celem jest zapewnienie wygodnego i pewnego chwytu. Czasem zamiast typowych chwytów można zauważyć specjalną owijkę antypoślizgową.

Napęd rowerowy – pedały, łańcuch, kaseta, suport i mechanizm korbowy

Napęd to dość złożony mechanizm, dzięki któremu rower porusza się tak, jak powinien. Składa się z pedałów, łańcucha, kasety, zębatek i korby. Poniżej znajdziesz wyjaśnienie każdego z tych terminów:

• pedały – to na nich stawia się stopy podczas jazdy. Umożliwiają poruszanie się i napędzają rower;

• łańcuch – łączy ze sobą korbę i kasetę. Przekazuje siłę nacisku stóp na pedały na koła, wprawiając je w ruch. Składa się z połączonych ze sobą ogniw;

• kaseta lub wolnobieg – znajduje się na tylnej piaście i umożliwia zmianę biegów. Składa się z kilku zębatek o różnych rozmiarach (zwykle od pięciu do 12 lub tylko jednej w rowerach bez przerzutek). To właśnie na nich porusza się łańcuch;

• mechanizm korbowy (lub po prostu korba) – zbudowana jest z tarcz i ramion, na których końcach znajdują się pedały;

• suport – łożyska, które łączą ze sobą ramiona korby i tym samym umożliwiają jej kręcenie.

Przerzutki i manetki

Przerzutki służą do zmiany przełożeń. W praktyce oznacza to, że pozwalają na stopniowanie siły, jaką należy wywrzeć na pedały, aby poruszać się z pożądaną prędkością. Te części roweru składają się z tarcz i linki. Tarcze przymocowane są do piast kół lub do pedałów. Linka łączy przerzutki z manetkami i tym samym umożliwia zmianę biegu.

Umieszczane są one z przodu i z tyłu roweru. Tylna przerzutka odpowiada za naciąg łańcucha i przeprowadzanie go między zębatkami kasety. Może być sterowana mechanicznie lub elektrycznie. Wyróżnia się przerzutki zewnętrzne i planetarne (schowane w tylnej piaście). Przednia przerzutka odpowiedzialna jest za przerzucanie łańcucha między tarczami korby.

Układ hamulcowy

Jak zapewne wiesz, hamulce służą do spowalniania i zatrzymywania pojazdu. W konstrukcji roweru najpopularniejsze są dwa rodzaje hamulców: tarczowe lub szczękowe. W jednośladach miejskich czasem stosowane są hamulce typu torpedo i rolkowe.

Hamulce tarczowe są najskuteczniejsze i najtrwalsze, lecz jednocześnie droższe. Hydrauliczne hamulce składają się z dźwigni, przewodów i tłoczka. Wersja mechaniczna (v-brake) zbudowana jest z dźwigni, kabli i okładzin hamulcowych. Jest tańsza i łatwa w serwisowaniu, ale z reguły mniej skuteczna.

Obie wersje obsługuje się za pomocą klamek przymocowanych po bokach steru. Takie ustawienie gwarantuje łatwy i szybki dostęp do hamulców podczas jazdy.

Budowa koła rowerowego – szprychy, dętki i opony

Koło rowerowe, wraz ze wszystkimi swoimi elementami, to obowiązkowe wyposażenie roweru, które umożliwia jego poruszanie się. Dostępne jest w różnych średnicach i szerokościach. Pierwszy parametr odpowiada za wysokość roweru i prędkość poruszania się. Drugi – za przyczepność do podłoża i to, do jakiego stylu jazdy przystosowany jest dany jednoślad. Każde koło składa się z obręczy, szprych i piasty. Na obręcz nakładana jest dętka i opona. 

Idąc dalej w stronę wewnętrzną, można zauważyć kolejną część budowy roweru, czyli wąskie szprychy. Łączą one obręcz z piastą, która znajduje się w centrum koła i jest osadzona na osi. Zadaniem piasty jest utrzymanie szprych na miejscu oraz obracanie kół dzięki zamontowanym łożyskom. Piasta połączona jest też z ramą i amortyzatorem.

Zewnętrzna część koła i pozostałe elementy

Na zewnętrznej części koła znajduje się opona z bieżnikiem, który dotyka podłoża. Zwykle jest on profilowany, aby zapewniać lepszą przyczepność. Z kolei bocznice utrzymują oponę na obręczy. Pomiędzy oponą a obręczą znajduje się napompowana powietrzem dętka. Zapewnia ona prawidłowy, równomierny kształt koła. Istnieją także modele bezdętkowe, choć są one znacznie mniej popularne.

Do tego zestawu można jeszcze doliczyć widelce, czyli elementy, które znajdują się na przednich kołach i utrzymują je w odpowiednim miejscu. Składają się z dwóch ramion, które łączą się z osią przedniego koła. Zamiast sztywnego widelca używa się eż amortyzatorów. Cieszą się szczególnie dużą popularnością w rowerach górskich, trekkingowych i wszystkich rodzajach rowerów produkowanych z założeniem jazdy po nierównościach.

Siodełko i wspornik

Siodełko to oczywiście element w budowie roweru, na którym siedzi rowerzysta. Dla wielu użytkowników jest najważniejszą częścią osprzętu. Znacząco wpływa na komfort jazdy i tłumienie drgań podczas pokonywania nierówności. Jego kształt, twardość, szerokość i typ może być bardzo różny. Wybór pomiędzy różnymi rodzajami jest kwestią bardzo indywidualną.

Siedzisko znajduje się na wsporniku, zwanym także sztycą. Ten element montowany jest do rury podsiodłowej i blokowany specjalnym zaciskiem. Odpowiednio zaprojektowana, może działać jako dodatkowy mały amortyzator pochłaniający wstrząsy.

Powinieneś mieć już pełny i dość szczegółowy obraz tego, jak wygląda budowa roweru. W naszej liście znalazły się tylko podstawowe części jednośladu, niezbędne do jego prawidłowego działania. Oczywiście każdy pojazd można rozbudować o dodatkowe wyposażenie służące do zwiększenia komfortu jazdy. Mogą to być m.in. błotniki, bagażnik, światła, stopka, lusterka czy liczniki.

 Zobacz pełną ofertę rowerów w KROSS!